Για τον Έννιο, το ρωμαίο επικό, τραγικό και σατιρικό ποιητή, που η ακμή του πέφτει γύρω στα 200 π.Χ., μας σώζεται μια μοναδική στην αρχαιότητα, πολύτιμη πληροφορία. Έλεγε πως είχε τρεις καρδιές, επειδή ήξερε να μιλεί τρεις ξένες γλώσσες, ελληνικά, οσκικά και λατινικά. Μητρική του γλώσσα ήταν τα μεσσαπικά.
Αν θελήσουμε να βαθύνουμε στο νόημα της μαρτυρίας αυτής, θα πιστοποιήσουμε πρώτα πρώτα την περηφάνια του ανθρώπου που κατέχει τόσες ξένες γλώσσες.
Ακόμα η έντονη εικόνα που χρησιμοποιεί αφήνει καθαρά να φανεί. πως ο ποιητής, και πολύ σωστά, στην πολυγλωσσία του δεν έβλεπε μια πραχτική δεξιότητα μόνο, αλλά κάτι πολύ πιο βαθύ: είχε λέει τρεις καρδιές, αυτό θα πει πως ένιωθε να γίνεται άλλος άνθρωπος, κάθε φορά που χρησιμοποιούσε είτε τα ελληνικά είτε τα οσκικά είτε τα λατινικά. Καταλάβαινε πως η ανάγκη να μιλήσει σε μιαν από τις γλώσσες αυτές επιδρούσε άμεσα στον εσωτερικό άνθρωπο, στον τρόπο της σκέψης του και στον κόσμο των αισθημάτων του• γιατί η γλώσσα δεν είναι κάτι το εξωτερικό, που μπορεί κανείς να το αλλάζει, όπως τα ρούχα του, χωρίς ο μέσα άνθρωπος να παθαίνει τίποτα.
Με άλλα λόγια: ο Έννιος είχε καταλάβει πως ο λόγος πού βγαίνει από το στόμα μας, για να επικοινωνήσουμε με τους άλλους ανθρώπους, βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τον ενδιάθετο λόγο, με την ενέργεια δηλαδή του λογικού να βάλει σε τάξη τα άπειρα φαινόμενα του εξωτερικού κόσμου και να εξηγήσει όσα συμβαίνουν μέσα στην ίδια την ψυχή του ανθρώπου.
